Smart City znaczy inteligentne miasto, lecz zawiera ono wiele innych znaczeń tj. mądre, błyskotliwe, sprytne, racjonalne i twórcze. Tak więc nazwa koncepcji jest bardzo szeroka ale zawsze odnosi się do miasta, które dzięki wykorzystywaniu w inteligentny sposób zdobyczy nauki potrafi wdrażać pomysły dla wysokich standardów życia. Pojęcie to po raz pierwszy zdefiniowane zostało w 1987 r. w raporcie Światowej Komisji do spraw Środowiska i Rozwoju pn. Nasza wspólna przyszłość. Koncepcję zrównoważonego rozwoju precyzują 2 dokumenty przyjęte w 1992 na Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój” w Rio de Janeiro - Deklaracja w sprawie Środowiska i Rozwoju oraz Agenda 21 (Konferencja Szczyt Ziemi), gdzie nakreślono kierunki rozwoju na XXI wiek tak abyśmy jako ludzkość dając sobie szansę lepszego życia w zdrowym środowisku naturalnym zabezpieczali zasoby naturalne, tak aby wystarczyło ich dla przyszłych pokoleń, za które musimy być odpowiedzialni. Większość państw podpisała się pod dokumentami nakreślającymi kierunki swojego rozwoju w oparciu właśnie o Zrównoważony Rozwój czyli Ekorozwój. Kilkanaście lat później w 2015 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych opracowała w siedemnastu punktach konieczne do zrealizowania przez ludzkość zadania do 2030 roku, które absolutnie muszą być podjęte abyśmy dali sobie i następnym pokoleniom szanse na godne życie, w czystym środowisku, na bezpieczne trwanie cywilizacji.
Tak więc aby przybliżyć czytelnikom samą koncepcję „Inteligentnych Miast czyli Smart City” nie sposób nie zacząć od omówienia tych siedemnastu celów zrównoważonego rozwoju na najbliższe lata, tym bardziej, że jak się szacuje w 2050 roku około 70 % populacji ludzkości będzie żyła w miastach. Wszystkie z tych celów, wyzwań możemy wdrażać już na poziomie indywidualnego podejścia do życia, w rodzinie, w lokalnej społeczności, w państwie i w ramach realizacji międzynarodowych działań. Wielką rolę w kreowaniu postaw mieszkańców miast w ramach zasad zrównoważonego rozwoju pełnią włodarze miast, ich służby miejskie, w tym komunalne. I to one właśnie biorą na siebie odpowiedzialność za wdrażanie tych zasad w dbałości o środowisko naturalne w ciepłownictwie, transporcie, gospodarce odpadowej i wodno – ściekowej. Zaś za społeczne aspekty zasad ekorozwoju odpowiadają inne służby i instytucje na każdym poziomie władzy.
„Idea rozwoju społeczno-ekonomicznego zakładająca taki rozwój, który zaspokajając potrzeby współczesnych społeczeństw, nie będzie jednocześnie ograniczał możliwości rozwojowych przyszłych pokoleń. Zakłada równoległy rozwój gospodarki, społeczeństwa i środowiska”. Rozwój zrównoważony, ang. sustainable development, rozwój trwały, termin oznaczający rozwój społ.-ekonomiczny współczesnych społeczeństw, polegający na zaspokajaniu ich potrzeb w taki sposób, aby nie zmniejszać możliwości zaspokajania potrzeb przyszłym pokoleniom.
Realizacja idei rozwoju zrównoważonego wymaga:
1) globalnej ochrony środowiska przyrodniczego;
2) solidarności w relacjach między różnymi krajami, zwłaszcza między bogatymi i ubogimi, a także solidarności z przyszłymi pokoleniami;
3) traktowania czynników ekonomicznych, politycznych, społecznych i ekologicznych jako zależnych od siebie.
Zrównoważony rozwój – sposób gospodarowania, w którym zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia nie zmniejszy szans zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń.
W zrównoważonym rozwoju środowisko naturalne jest jego podstawą, gospodarka narzędziem, a dobrobyt społeczeństwa celem.
Zrównoważony rozwój wprowadza się poprzez:
ograniczanie zużywania zasobów odnawialnych do granic określonych możliwościami odtwarzania tych zasobów;
ograniczanie zużywania zasobów nieodnawialnych w skali umożliwiającej ich stopniowe zastępowanie przez odpowiednie substytuty;
stopniowe eliminowanie z procesów gospodarczych substancji niebezpiecznych i toksycznych;
utrzymywanie emisji zanieczyszczeń w granicach wyznaczonych przez pojemność asymilacyjną środowiska;
odtwarzanie i stała ochrona różnorodności biologicznej na poziomach: krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym;
uspołecznienie procesów podejmowania decyzji dotyczących lokalnego środowiska przyrodniczego;
dążenie do zapewnienia poczucia bezpieczeństwa i dobrobytu obywatelom, rozumianego jako tworzenie warunków sprzyjających ich zdrowiu fizycznemu, psychicznemu i społecznemu.
W dniach 25-27 września 2015 r. w siedzibie głównej ONZ w Nowym Jorku odbył się szczyt Agendy Zrównoważonego Rozwoju 2030, w którym udział wzięło ponad 100 głów państw i szefów rządów, a także przedstawiciele grup religijnych, biznesu i społeczeństwa obywatelskiego. W trakcie szczytu światowi przywódcy przyjęli dokument „Przekształcanie naszego świata: Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju – 2030, który zawiera 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju. Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ są ukierunkowane globalnie. Sama ich realizacja ma być monitorowana poprzez szereg wskaźników, co również stanowi znaczącą zmianę w porównaniu do ograniczonych narzędzi ewaluacyjne Celów Milenijnych.
Jak Biznes może wspierać Zrównoważone Cele Rozwoju.
Równocześnie z opracowaniem Zrównoważonych Celów Rozwoju podczas konferencji w Rio de Janeiro (Rio+20), Global Compact zaczął tworzyć nowe programy dla sektora prywatnego, które zostały przekazane Sekretarzowi Generalnemu ONZ celem prezentacji na zgromadzeniu ogólnym Narodów Zjednoczonych w sierpniu 2013 roku. Sformułowane ustalenia powstały na podstawie tysięcy ankiet, które UN Global Compact przeprowadziło wraz ze swoimi lokalnymi partnerami w celu stworzenia nowego planu rozwoju we współpracy z biznesem. Poniższa grafika prezentuje rekomendacje dla sektora prywatnego podzieloną na cztery główne bloki: Rozwój, Potrzeby oraz zdolności Człowieka, Triada surowcowa oraz Środowisko sprzyjające rozwojowi Człowieka. Dziesięć punktów ukazujących w jaki sposób biznes może wpływać na implementację nowych rozwiązań w priorytetowych obszarach. Uświadamiają one kluczową rolę biznesu, którego działanie będzie decydujące w nowych Zrównoważonych Celach Rozwoju (SDGs) oraz przedstawiają cele rozwojowe jako proces, w którym wszystkie składowe oddziałują na siebie nawzajem.
Rozwój
Bieda Należy zadbać o włączenie najbiedniejszego biliona ludzi w globalny system ekonomiczny poprzez zapewnienie im możliwości zatrudnienia, konsumpcji dóbr oraz bycia dostawcami większych firm. Kolejnym ważnym celem jest monitorowanie łańcucha dostaw na wszystkich jego etapach w celu wyeliminowania nielegalnych praktyk takich jak praca dzieci. Mikro-kredytowe organizacje powinny zwiększyć dostępność swoich usług wśród najbiedniejszych. Duże organizacje powinny natomiast wspierać mniejsze w procesie ich rozwoju, ponieważ to właśnie one stanowią główne miejsce zatrudnienie dla większości ludzi. Samo ich powstawanie dzięki odpowiedniemu klimatowi biznesowemu sprawia, że nierówności między krajami ulegają zmniejszeniu.
Potrzeby oraz zdolności Człowieka
Edukacja Z perspektywy korporacji, edukacja nie odbywa się jedynie w szkołach, ale przede wszystkim w miejscu pracy. Dlatego też tak ważne jest włączenie biznesu w rozwój edukacji poprzez adekwatny trening pracowników oraz stworzenie specjalnych programów dla osób dopiero wchodzących na rynek pracy. Liderzy biznesu zaczynają rozumieć, że dobry pracownik to taki, który już rozpoczynając karierę posiada odpowiednie kwalifikacje, dlatego też tak ważne staje się włączenie przedsiębiorstw w proces kształcenia na wszystkich poziomach edukacji. W krajach Trzeciego Świata problemy edukacji są podobne, choć często przybierają inną formę.
Podejście biznesu do systemu edukacji oznacza na przykład odpowiednie aplikacje dla telefonów komórkowych, które dadzą dostęp do bezpłatnych kursów już w szkole podstawowej.
Prawa kobiet Umocnienie praw kobiet na wszystkich poziomach: od dostępu do edukacji podstawowej, po oparcie zarobków o wydajność w pracy (nie odnoszącą się do płci), stają się podstawowymi zadaniami na następne piętnastolecie. Pracodawcy, którzy respektują prawa kobiet oraz działają na rzecz równości płci osiągają lepsze wyniki, co pokazują pośrednio badania przeprowadzone przez Goldman Sachs z 2007 roku. Dowodzą one, że równouprawnienie w miejscu pracy, doprowadziłoby do wzrostu PKB w samej tylko Unii Europejskiej o 16%. Dla wspierania działań mających na celu wzmocnienie pozycji kobiet, UN Global Compact wraz z UN Women stworzył program Women’s Empowerment Principles (WEPs) składający się z siedmiu wytycznych dla świata biznesu i administracji na rzecz upowszechnienia równouprawnienia płci.
Zdrowie Firmy farmaceutyczne stały si głównym partnerem w walce z HIV/AIDS poprzez dostarczenie leków o dostępności cenowej na poziomie umożliwiającym ich zakup przez kraje rozwijające się. Ten przykład pokazuje możliwości wpływania biznesu na światowy stan zdrowia poprzez pomoc krajom słabiej rozwiniętym
Triada surowcowa
Żywność, Rolnictwo Pierwszym oraz podstawowym zadaniem dla przedsiębiorstw przy współpracy ze społecznościami lokalnymi oraz rządami jest poprawa jakościowa w rolnictwie krajów słabo rozwiniętych. Cel ten może zostać osiągnięty poprzez dostarczenie odpowiednich nasion oraz nawozów po cenach dostosowanych do możliwości rolników w danym kraju. Kolejnym ze sposobów poprawy sytuacji są działania na rzecz współpracy między małymi gospodarstwami dla osiągnięcia wspólnego efektu synergii poprzez rozbudowę gospodarstw oraz stworzenie mocnej pozycji rynkowej. Dla osiągnięcia tych celów UN Global Compact stworzył akcje Food and Agriculture Business Principles (FAB Principles) zajmującą się promocją odpowiedzialnego oraz zrównoważonego biznesu w rolnictwie. Woda, systemy sanitarne Stworzenie dostępu do wody w miejscu pracy to jedno z podstawowych zadań jakie stoi przed pracodawcą. Aby woda była czysta potrzebny jest również odpowiedni system sanitarny dla pracowników.
Z drugiej strony przedsiębiorstwa muszą włączyć w swe działanie oszczędzanie tego najcenniejszego surowca by ograniczyć straty związane z niepotrzebnym zużyciem.
W celu wsparcia tych inicjatyw UN Global Compact stworzył program CEO Water Mandate mający za zadanie stworzenie przestrzeni dialogu dla liderów biznesu i administracji na temat obiegu wody oraz jej znaczenia dla przedsiębiorstw.
Klimat, Energia Zwiększające się potrzeby energetyczne oraz wyczerpanie paliw kopalnych, które są głównym powodem globalnych zmian klimatu, musi zostać powstrzymane poprzez zmianę źródeł energii na odnawialne oraz ograniczenie aktualnego zużycia. W tym aspekcie sektor prywatny ma do odegrania kluczową rolę poprzez tworzenie nowych rozwiązań w energetyce oraz adaptowanie praktyk zmniejszających istniejące już zużycie. W celu promowania odpowiednich standardów postępowania, UN Global Compact zachęca m.i. firmy z branży energetyki do włączenia dziesięciu zasad Global Compact odnoszących się do czterech obszarów działań, w strategie firm. Obszary działań to odpowiednio: przestrzeganie praw człowieka, przestrzeganie standardów pracy, ochrony środowiska i przeciwdziałania korupcji.
Środowisko sprzyjające rozwojowi Człowieka
Pokój, stabilność Konflikty są niekorzystne dla biznesu, dlatego też tak ważne staje się zidentyfikowanie potrzeb społecznych oraz włączenie się podmiotów prywatnych w rozwiązywanie problemów i sytuacji sprzeczności interesów. Z jednej strony działanie to powoduje stabilizację sytuacji a przez to wzmocnienie podstaw działania biznesu, z drugiej zaś tworzy odpowiedni klimat dla nowych inwestycji. Ponadto wiele ważnych dla biznesu czynników (zapewnienie odpowiednich warunków pracy, stanowisk pracy, gdzie ludzie są oceniani niezależnie od ich wyznania czy pochodzenia) stanowi równocześnie czynniki sprzyjające budowie stabilności i pokoju. Aby wesprzeć te działania w 2013 roku Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-Moona stworzył platformę UN Global Compact’s Business for Peace, która umożliwia zaangażowanie podmiotów prywatnych we wspólne akcje celem poprawienia środowiska pracy, rynku oraz społeczności lokalnych dla pokoju.
Infrastruktura, Technologia Firmy technologiczne mają niezwykłą szansę tworzenia nowych możliwości dla ludzi niezależnie od ich rasy, płci oraz miejsc,a w którym przebywają. Dlatego tak ważne staje się zapewnienie jednakowych możliwości dostępu do światowych sieci teleinformatycznych oraz adekwatnej infrastruktury, co umożliwi rozwój ekonomiczny danego kraju i płynące z niego korzyści dla całej populacji. Ze względu na szybki rozwój gospodarczy w wielu państwach szacuje się, że poziom inwestycji w infrastrukturę, który musi zostać sfinansowany przez sektor prywatny, to według różnych założeń od 200 do 1 biliona dolarów na rok. Ponadto inwestycje te muszą zostać przeprowadzone z uwzględnieniem aspektów ekologicznych, co zapewni ich stabilny rozwój w latach następnych. UN Global Compact rozumiejąc znaczenie infrastruktury w aspekcie bezpieczeństwa transportu stworzył program „Odpowiedzialny Transport” w celu zmniejszenia ofiar wypadków drogowych.
Rząd, Prawa Człowieka Gdy w większości krajów partnerstwo między biznesem a administracją jest powszechną praktyką, ważne staje się rozgraniczenie kompetencji oraz zadań, by skutecznie ograniczyć korupcję. Prawa Człowieka w biznesie to przede wszystkim standardy pracy oraz monitorowanie łańcucha dostaw, ograniczające udział nieuczciwej konkurencji związanej z wyzyskiem osób.
Ważna kwestią jest również włączenie biznesu w sieć powiązań społecznych oraz budowanie społeczeństwa obywatelskiego poprzez wspieranie organizacji pozarządowych. Dla UN Global Compact walka z korupcją oraz nieuczciwa konkurencja to jedno z podstawowych zadań, w tym celu w szeregu krajów prowadzone są liczne kampanie oraz spotkania z liderami biznesu i administracji.
Dokument zawiera 17 Celów i169 zadań, które mają zostać osiągnięte do 2030 roku.
Cel 1. Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie.
Cel 2. Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze
odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo.
Cel 3. Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt.
Cel 4. Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie.
Cel 5. Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt.
Cel 6. Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi.
Cel 7. Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie.
Cel 8. Promować stabilny, zrównoważony wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi.
Cel 9.Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność.
Cel 10. Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami.
Cel 11. Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu.
Cel 12. Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji.
Cel 13. Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom.
Cel 14. Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony.
Cel 15. Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej.
Cel 16. Promować pokojowe społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu.
Cel 17.Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Dlatego też chcąc zapoznać się z koncepcją Inteligentnych Miast – Smart City niezbędne jest poznanie i zrozumienie zasad EKOROZWOJU czyli ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU.
Zobacz również:
